ساخت سوله سبک روشی نوین در طراحی و اجرای سازه‌های صنعتی است که با کاهش وزن اسکلت و استفاده از مقاطع بهینه، استحکام و صرفه‌جویی اقتصادی را همزمان فراهم می‌کند.
به نقل از سایت طرح آسا :سوله سبک در اصطلاح به سازه‌های فلزی گفته می‌شود که سقف آن‌ها به صورت شیب‌دار طراحی و ساخته می‌شود.
سوله سبک به آن دسته از سازه‌های فلزی اطلاق می‌شود که به دلیل استفاده از مقاطع لوله‌ای و طراحی بهینه، وزن کمتری نسبت به سایر سوله‌ها دارند. همین ویژگی موجب شده است که در صنعت ساخت‌وساز، از اصطلاح سوله سبک برای معرفی این نوع سازه‌ها استفاده شود. سقف این سوله‌ها عموماً بر اساس محاسبات مهندسی و با در نظر گرفتن استانداردهای بارگذاری، به‌صورت شیب‌دار طراحی و اجرا می‌گردد تا علاوه بر استحکام، کارایی بیشتری در تخلیه آب باران و برف داشته باشند. در این مقاله به بررسی سولههای سبک و روش ساخت سوله سبک و ویژگی‌های آن‌ها می پردازیم.
روش ساخت سوله سبک
روش ساخت سوله سبک، یا همان بهینه‌سازی وزن سازه، به معنای کاهش حداکثری وزن اسکلت و استفاده از مقاطع سبک برای دستیابی به سازه‌ای استاندارد و مطابق با ضوابط ملی و بین‌المللی است.
سبک‌سازی به هیچ عنوان به معنای حذف مصالح یا بی‌توجهی به اصول ساخت سازه‌های صنعتی نیست، بلکه برعکس، بیانگر اجرای پروژه بر اساس اصول فنی و مهندسی و بهره‌گیری از مقاطع و گریدهای علمی و استاندارد می‌باشد.
خلاصه مراحل ساخت سوله سبک
- طراحی و تولید
در ابتدا قطعات فلزی بر اساس نقشه‌های مهندسی و استانداردها در کارخانه ساخته می‌شوند. - حمل به محل
پس از آماده‌سازی، اجزای پیش‌ساخته با دقت بالا به محل پروژه انتقال داده می‌شوند. - نصب سریع
در این مرحله مونتاژ قطعات با استفاده از پیچ و مهره انجام می‌گیرد که باعث سرعت و دقت بالا در اجرا می‌شود. - تکمیل نهایی
در پایان، پوشش سقف نصب شده و تجهیزات جانبی مانند نورپردازی، تهویه و سایر جزئیات ساختمانی تکمیل می‌گردند.
ویژگی های شاخص سوله سبک
سولههای سبک دارای مجموعه‌ای از خصوصیات فنی و اجرایی هستند که آن‌ها را به گزینه‌ای برتر در مقایسه با سایر سازه‌ها تبدیل می‌کند. برخی از مهم‌ترین ویژگی‌های این نوع سوله عبارت‌اند از:
- قیمت مقرون‌به‌صرفه: هزینه ساخت سوله سبک در مقایسه با سایر انواع سوله کمتر بوده و همین موضوع یکی از عوامل اصلی انتخاب آن محسوب می‌شود.
- سرعت نصب بالا: قطعات این سوله‌ها در کارگاه تولید و سپس به محل پروژه منتقل شده و در مدت‌زمان کوتاهی مونتاژ می‌گردند.
- مقاومت و ایمنی بالا: سولههای سبک از استحکام قابل‌توجهی برخوردارند و همراه با دفترچه محاسبات مورد تأیید نظام مهندسی ارائه می‌شوند.
- طراحی زیبا و مدرن: در ‘مقایسه با سازه‌های مشابه، سولههای سبک از ظاهر جذاب‌تر و طراحی متنوع‌تری برخوردارند.
- امکان جابه‌جایی و نصب مجدد: به دلیل استفاده از اتصالات پیچ و مهره‌ای، این سازه‌ها قابلیت انتقال و نصب در محل جدید را دارند.
انواع سوله سبک
برای احداث سولههای سبک، گزینه‌های متنوعی پیش روی شما قرار دارد. این نوع سوله‌ها به دلیل طراحی خاص و وزن پایینشان، انتخابی کاربردی برای شروع کسب‌وکار، احداث کارگاه یا توسعه فعالیت‌های تولیدی محسوب می‌شوند.
سوله خرپایی
سولههای خرپایی از اسکلت‌های فلزی سبک ساخته می‌شوند و به دلیل طراحی ویژه، امکان ایجاد دهانه‌های عریض بدون نیاز به ستون میانی را فراهم می‌کنند.
از مهم‌ترین مزایای این نوع سوله می‌توان به هزینه ساخت مناسب، مقاومت بالا در برابر زلزله و باد و همچنین انعطافپذیری در طراحی اشاره کرد.
این ویژگی‌ها باعث شده سوله خرپایی یکی از گزینه‌های محبوب برای ساخت سالن‌های صنعتی، انبارها و کارگاه‌های بزرگ باشد. علاوه بر این، به دلیل انعطاف ساختاری، می‌تواند متناسب با نیاز هر پروژه سفارشی‌سازی شود.
سوله UBM
سوله UBM یکی دیگر از انواع سوله سبک است که بدون اسکلت فلزی و تنها با استفاده از ورق‌های فولادی اجرا می‌شود. همین موضوع موجب کاهش چشمگیر هزینه‌ها و افزایش سرعت ساخت می‌گردد.
طراحی منحنی سقف در این سازه علاوه بر زیبایی، موجب افزایش مقاومت آن در برابر فشارهای محیطی می‌شود.
به دلیل نصب سریع، این نوع سوله به‌ویژه در پروژه‌های موقت یا مناطقی که نیاز به احداث فوری سازه دارند بسیار پرکاربرد است. همچنین مقاومت در برابر خوردگی و زنگ‌زدگی، هزینه نگهداری پایین و امکان تغییر ابعاد در آینده، از دیگر مزایای آن به شمار می‌آید.
سوله HSS
سولههای HSS از مقاطع توخالی فولادی ساخته می‌شوند که به همین دلیل نام آن‌ها برگرفته از عبارت Hollow Structural Section است. این مقاطع می‌توانند به شکل دایره، مربع یا مستطیل باشند و با جوشکاری در طول‌های مختلف به یکدیگر متصل شوند.
ویژگی‌های مهم این نوع سوله شامل وزن کم، مقاومت بالا، یکنواختی در کل سازه و صرفه اقتصادی است. به دلیل ماهیت خرپایی این ساختار، استحکام قابل‌توجهی ایجاد می‌شود و به همین خاطر در بسیاری از پروژه‌های صنعتی گزینه‌ای مطمئن به شمار می‌آید.
عوامل مؤثر در قیمت ساخت سوله سبک
در فرآیند احداث یک سوله اختصاصی متناسب با نوع کاربری موردنظر، عوامل متعددی بر هزینه نهایی تأثیرگذار هستند. در ادامه به برخی از مهم‌ترین این موارد اشاره می‌گردد:
ابعاد سوله
با توجه به نوع کاربری و مساحت زمین در اختیار، ابعاد سوله متفاوت خواهد بود. بدیهی است هرچه ابعاد سوله افزایش یابد، میزان مصالح و تجهیزات موردنیاز نیز بیشتر خواهد شد و در نتیجه هزینه ساخت افزایش می‌یابد.
تجهیزات مورد استفاده در سوله
سولههای سبک می‌توانند کاربری‌های متنوعی داشته باشند و بسته به نوع استفاده، به تجهیزات خاصی نیاز خواهند داشت. به‌عنوان نمونه، در صورتی که سوله به‌منظور دامداری یا گلخانه احداث گردد، باید سیستم‌های گرمایشی، سرمایشی و تهویه مناسب در آن نصب شود. این تجهیزات هزینههای اضافی به همراه دارند اما در استانداردسازی سوله و جلوگیری از خسارت‌های احتمالی ضروری هستند.
مصالح و متریال به‌کار رفته در سوله
سولههای سبک را می‌توان با مصالح مختلف و متناسب با نیاز و بودجه کارفرما تولید نمود. بنابراین نوع متریال انتخابی تأثیر مستقیم بر هزینه نهایی خواهد داشت. انتخاب مصالح باکیفیت، اگرچه ممکن است هزینه بیشتری داشته باشد، اما در افزایش طول عمر و کاهش هزینههای نگهداری در آینده نقش مؤثری ایفا می‌کند.
هزینههای جانبی
علاوه بر موارد ذکرشده، عوامل متعددی همچون هزینههای حمل‌ونقل، مجوزها و هزینههای غیرقابل‌پیش‌بینی دیگر می‌توانند بر قیمت تمام‌شده سوله تأثیر بگذارند. برآورد دقیق تمام این موارد پیش از شروع پروژه می‌تواند از افزایش هزینههای ناخواسته جلوگیری نماید.
ساخت سوله سبک با حداقل هزینه
با توجه به افزایش روزافزون قیمت‌ها در بخش ساخت‌وساز، استفاده از سولههای سبک یکی از اقتصادی‌ترین گزینه‌ها در مقایسه با سولههای سنتی محسوب می‌شود. سولههای سبک بیستون‌سازه با بهره‌گیری از طراحی‌های اصولی و به‌روز و همچنین استفاده از متریال مناسب، علاوه بر تسریع فرآیند اجرا و تحویل سازه‌ای مقاوم با وزن پایین، نقش مهمی در کاهش هزینه‌ها ایفا می‌کنند.
این امر بدان جهت است که در ساخت سولههای سبک نسبت به سولههای سنتی و قدیمی، از میزان فلزات و مصالح به‌مراتب کمتری استفاده می‌شود و همین موضوع آن‌ها را به گزینه‌ای مقرون‌به‌صرفه و کارآمد تبدیل می‌نماید.
سوله سبک دست دوم
سولههای سبک به‌طور کلی در مقایسه با سایر سازه‌های فلزی هزینه کمتری دارند؛ با این حال در برخی موارد ممکن است کارفرما به‌دنبال کاهش هرچه بیشتر هزینه‌ها باشد. یکی از گزینه‌های مقرون‌به‌صرفه در چنین شرایطی، استفاده از سوله سبک دست دوم است.
البته در خرید سوله دست دوم باید دقت ویژه‌ای صورت گیرد؛ چراکه کیفیت سازه باید به‌گونه‌ای باشد که بتواند تأییدیه‌های فنی و دفترچه محاسبات نظام مهندسی را دریافت کند. در غیر این صورت، ریسک‌های فنی و مالی قابل توجهی متوجه پروژه خواهد شد.
مقایسه سولههای سنگین و سولههای سبک
| وزن سوله | محدودیت مقیاس دهانه | عمر مفید و استحکام | هزینه احداث |
| سولههای سنگین به دلیل وزن زیاد و هزینه بالای ساخت، بهره‌برداری اقتصادی محدودی دارند و کمتر مورد توجه کارفرمایان قرار می‌گیرند. | یکی از معایب اصلی سولههای سنگین، محدودیت در ایجاد دهانه‌های بزرگ برای ورود و خروج ماشین‌آلات و تجهیزات است که می‌تواند در بهره‌برداری مشکل‌ساز شود. | عمر و استحکام سولههای سنگین وابسته به کیفیت طراحی و مصالح است و بی‌توجهی به اصول مهندسی می‌تواند خسارات مالی و جانی به همراه داشته باشد.
|
یکی دیگر از چالش‌های سولههای سنگین، هزینه بالای ساخت و احداث آن‌هاست. استفاده از فولاد و فلزات ویژه باعث می‌شود که این نوع سوله‌ها از نظر اقتصادی کمتر مقرون‌به‌صرفه باشند و هزینههای اجرایی آن‌ها قابل توجه باشد. |
مزیت‌های ساخت سولههای فوق سبک
سولههای فوق سبک به دلیل ویژگی‌های ساختاری مطلوب، کاربردهای گسترده‌ای در صنایع و مراکز مختلف دارند. از جمله این کاربردها می‌توان به مجموعه‌های ورزشی، ساختمان نمایشگاه‌ها، گلخانه‌ها، آشیانه‌های هواپیما و جنگنده‌ها، آزمایشگاه‌های بیولوژیکی و سالن‌های پرورش قارچ خوراکی اشاره کرد. همچنین در مناطق جغرافیایی با محدودیت‌های خاص ساخت، استفاده از سولههای فوق سبک گزینه‌ای مناسب و کارآمد است.
قابلیت جابه‌جایی و مونتاژ آسان
یکی از بزرگ‌ترین مزایای سولههای فوق سبک، امکان جابه‌جایی و مونتاژ سریع آن‌هاست. در صورت نیاز، قطعات سوله می‌توانند توسط افراد متخصص به‌صورت ایمن و سالم جدا شده و به موقعیت دیگری منتقل شوند. این ویژگی باعث انعطافپذیری بالای این سازه‌ها در پروژه‌های مختلف می‌شود.
اتصال مطمئن بدون نیاز به جوشکاری
سولههای فوق سبک برای اتصال قطعات از بست‌ها و پیچ و مهره‌های صنعتی بسیار مقاوم استفاده می‌کنند و نیازی به جوشکاری در مفاصل ندارند. پیش‌پرس شدن قطعات قبل از مونتاژ نهایی باعث افزایش مقاومت و استحکام سازه شده و اطمینان از ایمنی و پایداری آن را فراهم می‌کند.
ویژگی‌های شاخص سوله سبک چیست؟
- قیمت مقرون‌به‌صرفه
- سرعت نصب بالا
- مقاومت و ایمنی بالا
- طراحی زیبا و مدرن
- امکان جابه‌جایی و نصب مجدد
مزیت‌های ساخت سولههای فوق سبک چیست؟
- قابلیت جابه‌جایی و مونتاژ آسان
- اتصال مطمئن بدون نیاز به جوشکاری
چه عواملی در قیمت ساخت سوله سبک مؤثر است؟
- ابعاد سوله
- تجهیزات مورد استفاده
- مصالح و متریال به‌کاررفته
- هزینههای جانبی